Χαμογελαστή κατάθλιψη; Γέλια απέξω, δάκρυα μέσα

Η κατάθλιψη είναι μια κοινή ψυχική διαταραχή η οποία χαρακτηρίζεται -φυσικά- από μια περίοδο έντονων αρνητικών συναισθημάτων, έλλειψη ενδιαφέροντος, ανηδονία, αισθήματα ενοχής και χαμηλής αυτοπεποίθησης, διαταραχές του ύπνου και της κανονικής όρεξης, απώλεια ενέργειας αλλά και δυσκολία στην συγκέντρωση. Φυσικά δεν παρουσιάζουν όλα τα άτομα τα ίδια συμπτώματα, ενώ ακόμη και αν έχουν τα ίδια συμπτώματα, η έντασή τους διαφέρει. Η κατάθλιψη μπορεί από παροδική, να γίνει μια χρόνια κατάσταση, εμποδίζοντας την ομαλή ψυχική λειτουργία του ατόμου αλλά και -σε ακραίες περιπτώσεις- να οδηγήσει ακόμη και στην αυτοκτονία.

Η συνήθης εικόνα που έχουμε για τον καταθλιπτικό είναι ένας άνθρωπος ριζωμένος στο κρεβάτι και χωρίς την ικανότητα να λειτουργήσει στην καθημερινότητά του. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η κατάθλιψη παραμένει η κύρια αιτία αναπηρίας παγκοσμίως προσβάλλοντας 350 εκατ. ανθρώπους, όταν η διπολική διαταραχή υπολογίζεται στα 60 εκατ. και η σχιζοφρένεια στα 21 εκατ.

Η κατάθλιψη δεν είναι ίδια για όλους

Αρκετοί δεν συνειδητοποιούν ότι περνούν κατάθλιψη, ιδίως αν μοιάζει να διαχειρίζονται την ζωή τους μέρα με την μέρα. Μπορεί κάποιος να χαμογελάει, να είναι λειτουργικός, ζωηρός αλλά ταυτόχρονα και καταθλιπτικός. Έτσι, είναι και εκείνοι που δεν συνειδητοποιούν ότι έχουν μια μορφή κατάθλιψης, την λεγόμενη χαμογελαστή κατάθλιψη, η οποία περνάει απαρατήρητη. Ο περίγυρός τους θεωρεί χαρούμενους λόγω της φαινομενικά εικόνας τους, ενώ εκείνοι εσωτερικά υποφέρουν από συμπτώματα κατάθλιψης. Υποτιμούν και θάβουν τα συναισθήματά τους, αντιστέκονται να αναγνωρίσουν τα συμπτώματα από φόβο μην νιώσουν ή θεωρηθούν από τους άλλους αδύναμοι.

Πως θα την αναγνωρίσετε;
Το σήμα κατατεθέν της χαμογελαστής κατάθλιψης δεν είναι άλλο από την βαθιά θλίψη. Το χαμόγελο είναι άμυνα στην προσπάθεια να καλύψει ο άνθρωπος που πάσχει από αυτήν την ασθένεια, τα αληθινά συναισθήματά του. Θλίψη από χωρισμό, επαγγελματικές δυσκολίες ή απώλεια του νοήματος της ζωής. Βιώνεται και σαν μια σταθερή και γενικευμένη αίσθηση ότι κάτι δεν πάει καλά, με συναισθήματα άγχους, φόβου, θυμού, κόπωσης, ευερεθιστότητας, απελπισίας και απόγνωσης, δυσκολίες στον ύπνο, απουσία αίσθηση απόλαυσης σε ευχάριστες δραστηριότητες, χαμηλή ενεργητικότητα και διάθεση.

Η μάσκα της χαμογελαστής κατάθλιψης βοηθάει στο να μην φανερώνει το άτομο κανέναν προβληματισμό του στους άλλους, υπέρ-απασχολείτε εργασιακά, φέρνει εις πέρας όλες τις οικογενειακές ευθύνες και τα κάνει όλα να φαίνονται καλά, ίσως και ιδανικά. Όμως, βαθιά μέσα του, υποφέρει από θλίψη, κρίσεις πανικού, χαμηλή αυτοεκτίμηση, αϋπνίες και σε κάποιες περιπτώσεις αυτοκτονικό ιδεασμό. 

Η διαφορά της χαμογελαστής από την μείζονος κατάθλιψη, είναι ότι στης πρώτη, η αυτοκτονία μοιάζει απειλητική, καθώς υπάρχει η ενέργεια για πλάνο και δράση, ενώ στην δεύτερη απουσιάζει η ενέργεια. Γι` αυτό και η χαμογελαστή κατάθλιψη μπορεί να είναι πιο επικίνδυνη.

Υπάρχει θεραπεία;
Μέσω της ψυχοθεραπείας, ο άνθρωπος καταφέρνει να απελευθερώσει την σκέψη του από την θλίψη. Βέβαια, να περιμένετε άρνηση ή αρνητική αντίδραση αν πλησιάσετε κάποιον που υποψιάζεστε ότι υποφέρει από κάτι τέτοιο για να τον βοηθήσετε. Και είναι φυσιολογικό γιατί συνήθως δεν έχουμε επίγνωση αυτής της μορφής κατάθλιψης οπότε και μόνο η αναφορά στην λέξη μπορεί να τους ακουστεί υπερβολή και να σας δουν εχθρικά. Μην ξεχνάμε ότι πολλοί θεωρούν ότι το να ζητήσουν και πάρουν βοήθεια είναι ένδειξη αδυναμίας ή κάτι που έχουν ανάγκη μόνο όσοι έχουν κάποια πολύ σοβαρή διαταραχή.

Μιλήστε!
Ένα βοηθητικό πρώτο βήμα για όσους αναγνωρίζουν κάποια συμπτώματα στον εαυτό τους είναι να πλησιάσουν και να ανοιχτούν συναισθηματικά στους δικούς τους ανθρώπους. Η αίσθηση ότι θα γίνουν βάρος αποτρέπει μια τέτοια κίνηση, αλλά αυτό συμβαίνει γιατί πολλοί ξεχνούν ότι οι άλλοι θα χαρούν να μας στηρίξουν όπως κι εμείς εκείνους. Η άρνηση και αποφυγή των καταθλιπτικών σκέψεων, των συναισθημάτων και όποιων σωματικών συμπτωμάτων δεν θα διορθώσει την κατάσταση αντίθετα θα την κάνει χειρότερη.